The Wayback Machine - https://web.archive.org/web/20180403005927/http://abhidhamonline.org:80/aphi/p2/010.htm

ปริจเฉทที่ ๒ เจตสิกสังคหวิภาค

หน้าที่ : 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50
51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71
ค้นหาหัวข้อธรรม

ละความชั่วทั้งปวง ทำแต่ความดี ทำจิตใจให้ใสบริสุทธิ์...

เจตนาเจตสิก

๔. เจตนาเจตสิก คือการแสวงหาหรือขวนขวายที่จะให้เป็นไปในอารมณ์ หรือ ความตั้งใจ หรือ ความสำเร็จ หรือ ธรรมชาติที่กระตุ้นเตือนสัมปยุตตธรรมให้ทำงานตามหน้าที่ของตนๆ เช่น ความโลภเกิดก็กระตุ้นให้โลภะทำหน้าที่ ความโกรธเกิดขึ้นก็กระตุ้นให้โทสะทำหน้าที่ ความหลงเกิดขึ้นก็กระตุ้นให้โมหะทำหน้าที่ มหากุสลจิตเกิดขึ้นก็กระตุ้นให้ทำบุญทำกุสล เจตนา คือกรรมที่ทำหน้าที่ทาง กาย วาจา ใจ บางแห่งเรียกว่า สังขาร เจตนาจำแนกได้ ๖ คือ

๑. เจตนาเกิดขึ้นทางรูปสัญญเจตนา

๒. เจตนาเกิดขึ้นทางสัททสัญญเจตนา

๓. เจตนาเกิดขึ้นทางคันธสัญญเจตนา

๔. เจตนาเกิดขึ้นทางรสสัญญเจตนา

๕. เจตนาเกิดขึ้นทางโผฏฐัพพสัญญเจตนา

๖. เจตนาเกิดขึ้นทางธัมมสัญญเจตนา

มีลักขณาทิจตุกะ ดังนี้

เจตนาภาวลกฺขณา มีการชักชวน เป็นลักษณะ

อายูหนรสา มีการขวนขวาย เป็นกิจ

สํวิธาน ปจฺจุปฏฺฐานา มีการจัดแจง เป็นผล

เสสขนฺธตฺตยปทฏฺฐานา มีนามขันธ์ทั้ง ๓ ที่เหลือ (คือเวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ วิญญาณขันธ์) เป็นเหตุใกล้


สอบถาม ปัญหาธรรมะ ได้ที่ลานธรรมมูลนิธิ ค่ะ...
จัดทำโดย มูลนิธิอภิธรรมมูลนิธิ
ศีล สมาธิ ปัญญา... หนทางสายเอก...