ปริจเฉทที่ ๒ เจตสิกสังคหวิภาค
หน้าที่
: 1 2 3
4 5 6 7 8
9 10 11 12 13
14 15 16 17 18
19 20 21 22 23
24 25
26 27 28 29 30 31 32
33 34 35 36 37 38 39
40 41 42 43 44 45 46
47 48 49 50
51 52 53 54 55 56 57
58 59 60 61 62 63 64
65 66 67 68 69 70 71
ค้นหาหัวข้อธรรม
มานเจตสิก
๗. มานเจตสิก คือ
ความถือตนความทะนงตน
มีลักขณาทิจตุกะดังนี้
อุณฺณติ ลกฺขโณ มีการทะนงตน
เป็นลักษณะ
สมฺปคฺค รโส
มีการยกย่องสัมปยุตตธรรม
เป็นกิจ
เกตุกมฺยตาปจฺจุปฏฺฐาโน
มีความปรารถนาสูง เป็นผล
ทิฏฺฐิวิปฺปยุตฺตโลภ ปทฏฺฐาโน
มีโลภจิตที่เป็นทิฏฐิวิปปยุตต
เป็นเหตุใกล้
มานะ นี้ท่านจัดไว้ ๙ ประการ คือ
(๑) เป็นผู้เลิศกว่าเขา
สำคัญตัวว่า เลิศกว่าเขา
(๒) " " เสมอเขา
(๓) " " เลวกว่าเขา
(๔) เป็นผู้เสมอเขา สำคัญตัวว่า
เลิศกว่าเขา
(๕) " " เสมอเขา
(๖) " " เลวกว่าเขา
(๗) เป็นผู้เลวกว่าเขา
สำคัญตัวว่า เลิศกว่าเขา
(๘) " " เสมอเขา
(๙) " " เลวกว่าเขา
อติมานะ=ดูหมิ่นท่าน,สารัมภะ=แข่งดี,ถัมภะ=หัวดื้อ,สาเถยยะ=โอ้อวด
เหล่านี้จัดเป็นมานะทั้งสิ้น
ข้อควรสังเกต
คือถ้าเกิดมีการเปรียบเทียบเรากับเขาขึ้นเมื่อใดก็เป็นมานะเมื่อนั้น
ไม่ว่าการเปรียบเทียบนั้นจะเป็นการเปรียบเทียบด้วย
ชาติ โคตร สกุล รูป สมบัติ ทรัพย์
ศิลปะวิทยา การงาน หรือ
ความเฉลียวฉลาด
จัดทำโดย มูลนิธิอภิธรรมมูลนิธิ
