ปริจเฉทที่ ๒ เจตสิกสังคหวิภาค
หน้าที่
: 1 2 3
4 5 6 7 8
9 10 11 12 13
14 15 16 17 18
19 20 21 22 23
24 25
26 27 28 29 30 31 32
33 34 35 36 37 38 39
40 41 42 43 44 45 46
47 48 49 50
51 52 53 54 55 56 57
58 59 60 61 62 63 64
65 66 67 68 69 70 71
ค้นหาหัวข้อธรรม
โทสเจตสิก
๘. โทสเจตสิก คือ ความโกรธ
ความไม่ชอบใจในอารมณ์ทั้ง ๖
มีลักขณาทิจตุกะ ดังนี้
จณฺฑิกลกฺขโณ มีความหยาบกระด้าง
เป็นลักษณะ
นิสฺสยทาหนรโส
มีการทำให้จิตตนและผู้อื่นหม่นไหม้
เป็นกิจ
ทูสนปจฺจุปฏฺฐาโน
มีการประทุษฐร้าย การทำลาย
เป็นผล
อาฆาตวตฺถุ ปทฏฺฐาโน
มีอาฆาตวัตถุ เป็นเหตุใกล้
ความไม่ชอบใจ เสียใจ กลุ้มใจ
รำคาญใจ หงุดหงิด โกรธ เกลียด
กลัว ประทุษฐร้าย ทำลาย
เหล่านั้นเป็นลักษณะหรือเป็นตัวโทสะทั้งนั้น
อาฆาตวัตถุ
อันเป็นเหตุใกล้ให้เกิดโทสะนั้นมี
๑๐ ประการ คือ
(๑) อาฆาตเขา เพราะคิดว่าเขา ได้
ทำความเสื่อมเสียให้แก่เรา
(๒) อาฆาตเขา เพราะคิดว่าเขา กำลัง
ทำความเสื่อมเสียให้แก่เรา
(๓) อาฆาตเขา เพราะคิดว่าเขา จัก
ทำความเสื่อมเสียให้แก่เรา
(๔) อาฆาตเขา เพราะคิดว่าเขา ได้
ทำความเสื่อมเสียให้แก่ผู้ที่เรารักเราชอบ
(๕) อาฆาตเขา เพราะคิดว่าเขา กำลัง
ทำความเสื่อมเสียให้แก่ผู้ที่เรารักเราชอบ
(๖) อาฆาตเขา เพราะคิดว่าเขา จัก
ทำความเสื่อมเสียให้แก่ผู้ที่เรารักเราชอบ
(๗) อาฆาตเขา เพราะคิดว่าเขา ได้
ทำคุณประโยชน์ให้แก่ผู้ที่เราเกลียดชัง
(๘) อาฆาตเขา เพราะคิดว่าเขา กำลัง
ทำคุณประโยชน์ให้แก่ผู้ที่เราเกลียดชัง
(๙) อาฆาตเขา เพราะคิดว่าเขา จัก
ทำคุณประโยชน์ให้แก่ผู้ที่เราเกลียดชัง
(๑๐)
ความอาฆาตเกิดขึ้นในฐานะอันไม่สมควร
เช่นเกิดโกรธขึ้นเมื่อเดินสะดุดตอไม้
หรือ เหยียบหนาม เป็นต้น
จัดทำโดย มูลนิธิอภิธรรมมูลนิธิ
