ปริจเฉทที่ ๒ เจตสิกสังคหวิภาค
หน้าที่
: 1 2 3
4 5 6 7 8
9 10 11 12 13
14 15 16 17 18
19 20 21 22 23
24 25
26 27 28 29 30 31 32
33 34 35 36 37 38 39
40 41 42 43 44 45 46
47 48 49 50
51 52 53 54 55 56 57
58 59 60 61 62 63 64
65 66 67 68 69 70 71
ค้นหาหัวข้อธรรม
โสภณเจตสิก
โสภณเจตสิก เป็นเจตสิกที่ดีงาม
ไม่เศร้าหมอง ไม่เร่าร้อน
เมื่อประกอบกับจิต
ก็ทำให้จิตนั้นดีงาม
ปราศจากความเร่าร้อน
ให้จิตตั้งอยู่ในศีลธรรม
มีการเว้นจากบาป
เว้นจากทุจริตต่างๆ
ฉะนั้นเจตสิกประเภทนี้
จึงเรียกว่า โสภณเจตสิก
จิตที่มีโสภณเจตสิกประกอบ
ก็เรียกว่า โสภณจิต
ส่วนจิตใดที่ไม่มีโสภณเจตสิกประกอบ
ก็เรียกว่า อโสภณจิต
โสภณเจตสิก มีจำนวน ๒๕ ดวง
และยังแบ่งออกได้เป็น ๔ พวก คือ
ก. โสภณสาธารณเจตสิก มี ๑๙ ดวง
เป็นเจตสิกที่สาธารณะกับโสภณจิตทั้งหมด
หมายความว่า โสภณจิต ๕๙ หรือ ๙๑
ดวงนั้น
ไม่ว่าดวงใดดวงหนึ่งเกิดขึ้น
จะต้องมีโสภณสาธารณเจตสิกนี้ประกอบพร้อมกันทั้ง
๑๙ ดวง ไม่มีเว้นเลย
ข. วิรตีเจตสิก มี ๓ ดวง
เป็นเจตสิกที่เว้นจากบาปธรรมทั้งปวง
อันเกิดจากกายทุจริต
และวจีทุจริต
ค. อัปปมัญญาเจตสิก มี ๒ ดวง
เป็นเจตสิกที่มีความรู้แผ่ไปไม่มีประมาณ
เรียกว่า พรหมวิหาร ก็ได้
ที่เรียกว่า
อัปปมัญญานั้นเพราะแผ่ไปในสัตว์ทั้งหลาย
จนประมาณไม่ได้
ที่เรียกว่า พรหมวิหารนั้น
เพราะธรรมนี้เป็นที่อยู่สำราญของพวกพรหม
ง. ปัญญาเจตสิก มีดวงเดียว
ไม่มีพวก
เป็นเจตสิกที่มีความรู้เป็นใหญ่
เป็นประธาน
ปกครองซึ่งสหชาตธรรมทั้งปวง
ปัญญินทรียเจตสิก ก็เรียก
จัดทำโดย มูลนิธิอภิธรรมมูลนิธิ
