ปริจเฉทที่ ๒ เจตสิกสังคหวิภาค
หน้าที่
: 1 2 3
4 5 6 7 8
9 10 11 12 13
14 15 16 17 18
19 20 21 22 23
24 25
26 27 28 29 30 31 32
33 34 35 36 37 38 39
40 41 42 43 44 45 46
47 48 49 50
51 52 53 54 55 56 57
58 59 60 61 62 63 64
65 66 67 68 69 70 71
ค้นหาหัวข้อธรรม
หิริเจตสิก
๓. หิริเจตสิก
คือความละอายต่อการทำบาปทำชั่ว
ทั้งทางกาย ทางวาจา ทางใจ
บาปคือธรรมชาติที่ทำให้จิตเศร้าหมอง
บุญคือธรรมชาติที่ชำระจิตให้สะอาดผ่องแผ้ว
ในขณะที่จิตอกุสลเกิดขึ้นอยากจะประพฤติผิดศีล
๕
เครื่องยับยั้งมิให้เกิดอกุสลจิตนั้นก็คือ
หิริ
คือเกิดความละอายต่อบาปที่จะกระทำ
จึงยับยั้งไว้ช่วยไม่ให้ทำอกุสล
ฉะนั้นหิริจึงเป็นธรรมที่เป็นโลกบาล
คือเป็นธรรมชาติที่คุ้มครองโลก
หิริ
เกิดขึ้นทำให้ละอายต่อบาปจึงไม่กล้าทำบาปทั้งในที่ลับและที่แจ้ง
สิ่งที่ทำให้เกิดหิริ
คือมีการเคารพตนเอง
จึงละอายต่อการทำบาป
หิริเจตสิกมีลักขณาทิจตุกะดังนี้
ปาปโตชิคุจฺฉนลกฺขณา
มีความเกลียดต่อบาป เป็นลักษณะ
ปาปานํอกรณรสา มีการไม่ทำบาป
เป็นกิจ
ปาปโตสงฺโกจน ปจฺจุปฏฺฐานา
มีความละอายต่อบาป เป็นผล
อตฺตคารวปทฏฺฐานา
มีความเคารพในตน เป็นเหตุใกล้
จัดทำโดย มูลนิธิอภิธรรมมูลนิธิ
