ปริจเฉทที่ ๒ เจตสิกสังคหวิภาค
หน้าที่
: 1 2 3
4 5 6 7 8
9 10 11 12 13
14 15 16 17 18
19 20 21 22 23
24 25
26 27 28 29 30 31 32
33 34 35 36 37 38 39
40 41 42 43 44 45 46
47 48 49 50
51 52 53 54 55 56 57
58 59 60 61 62 63 64
65 66 67 68 69 70 71
ค้นหาหัวข้อธรรม
อัปปมัญญาเจตสิก
อัปปมัญญาเจตสิก มี ๒ ดวง ได้แก่
กรุณาเจตสิก และมุทิตาเจตสิก
กรุณาเจตสิก
๑. กรุณาเจตสิก คือ มีความสงสาร
อยากจะช่วยเหลือสัตว์ที่กำลังได้รับทุกข์อยู่
หรือที่จะได้รับทุกข์ในภายหน้า
มีลักขณาทิจตุกะ ดังนี้
ทุกฺขาปนยนาการปวตฺติลกฺขณา
มีการได้เห็นผู้อื่นเป็นทุกข์
ย่อมมีความสงสาร เป็นลักษณะ
ปรทุกฺขาสหนรสา
มีการไม่ชอบเห็นทุกข์ของผู้อื่น
เป็นกิจ
อวิหึสาปจฺจุปฏฺฐานา
มีความไม่เบียดเบียน เป็นผล
ทุกฺขาภิภูตานํ อนาถภาวทสฺสน
ปทฏฺฐานา
มีการได้เห็นสัตว์อนาถา
อันถูกทุกข์ ครอบงำ เป็นเหตุใกล้
อวิหึสา = ไม่เบียดเบียนผู้อื่น
กรุณา =
ยังประสงค์ช่วยผู้อื่นให้พ้นทุกข์อีกด้วย
โสก = เราสูญเสียของที่เรารัก
ก็โศกเศร้า
กรุณา =
เห็นผู้อื่นสูญเสียสิ่งที่เขารัก
เราก็ช่วยให้เขาพ้นทุกข์จากการเศร้าโศก
เมตตา
กรุณา
เป็น อพยาปาท
มุทิตา
อุเบกขา
เป็นอนภิชฌา(ไม่คิดจ้องจะเอาของเขา)
มุทิตาเจตสิก
๒. มุทิตาเจตสิก คือ
พลอยยินดีด้วยในเมื่อรู้ว่าเขามีความสุข
มีความยินดีต่อสัตว์ที่ได้สุข
มีลักขณาทิจตุกะ ดังนี้
ปโมทนลกฺขณา
มีความยินดีด้วยในความสุขของผู้อื่น
เป็นลักษณะ
อนิสฺสายนรสา
มีการไม่อิสสาริษยา เป็นกิจ
อรติวิฆาตปจฺจุปฏฺฐานา
มีความปรารถนาให้ผู้อื่นเจริญ
เป็นผล
สตฺตานํ สมฺปตฺติทสฺสนปทฏฺฐานา
มีการได้เห็นสัตว์มีสมบัติ
เป็นเหตุใกล้
จัดทำโดย มูลนิธิอภิธรรมมูลนิธิ
