สังคหนัย

สังคหนัย แปลว่า การสงเคราะห์ หรือ การรวบรวมซึ่ง โดยนัยนี้หมายความถึง การที่แสดงจิตแต่ละดวงได้รวบรวมเจตสิกเข้ามาประกอบไว้ได้เท่าใด และได้แก่เจตสิกอะไรบ้าง หรือมีเจตสิกจำนวนเท่าใด อะไรบ้างที่นำมาสงเคราะห์ลงในจิต ได้แต่ละดวง

นัยแห่งสังคหะมี 33 นัย

คือ อกุศลจิตมีสังคหะ 7 นัยคือ 19 -21-18 – 20 – 20 – 22 -15

อเหตุกจิตมีสังคหะ 4 นัยคือ 7 – 10 – 11 - 12

กามาวจรโสภณจิตมีสังคหะ 12 นัยคือ

38 – 37 – 37 – 36 – 35 – 35 – 34 – 33 – 33 – 32 – 32 - 31

มหัคตจิตมีสังคหะ 5 นัยคือ 35 – 34 – 33 – 32 - 30

โลกุตรจิตมีสังคหะ 5 นัยคือ 36 – 35 – 34 – 33 - 33

อกุศลจิต สังคหนัย 7

19 (โลภะดวงที่ 1)โสมนัสทิฎฐิ สัมปยุต อสังขาริก

มีเจตสิกประกอบ 19 ดวง

19 (โลภะดวงที่ 3) โสมนัสทิฎฐิ วิปยุต อสังขาริก

มีเจตสิกประกอบ 19 ดวง

21 (โลภะดวงที่ 2)โสมนัสทิฎฐิ สัมปยุต สสังขาริก

มีเจตสิกประกอบ 21 ดวง

21 (โลภะดวงที่ 4)โสมนัสทิฎฐิ วิปยุต สสังขาริก
มีเจตสิกประกอบ 21 ดวง

18 (โลภะดวงที่ 5) อุเบกขาทิฎฐิ สัมปยุต อสังขาริก

มีเจตสิกประกอบ 18 ดวง

18 (โลภะดวงที่ 7) อุเบกขาทิฎฐิ วิปยุต อสังขาริก

มีเจตสิกประกอบ 18 ดวง

20 (โลภะดวงที่ 6)อุเบกขาทิฎฐิ สัมปยุต สสังขาริก

มีเจตสิกประกอบ 20 ดวง

20 (โลภะดวงที่ 8) อุเบกขาทิฎฐิ วิปยุต สสังขาริก

มีเจตสิกประกอบ 20 ดวง

20 (โทสะดวงที่ 1) โทมนัส-ปฏิฆสัมปยุติ อสังขาริก

มีเจตสิกประกอบ 20 ดวง

22 (โทสะดวงที่ 2) โทมนัส-ปฏิฆสัมปยุติ สสังขาริก

มีเจตสิกประกอบ 22 ดวง

15 (โมหะดวงที่ 1)อุเบกขาสหคต-วิจิกิจฉาสัมปยุต

มีเจตสิกประกอบ 15 ดวง เว้นอธิโมกข, ปิติ, ฉันทะ

15 (โมหะดวงที่ 1)อุเบกขาสหคต-อุทธัจจะสัมปยุต

มีเจตสิกประกอบ 15 ดวง เว้น ฉันทะ

อเหตุกจิตสังคหะ 4 นัย

7 ทวิปัญจวิญาณ 10 มีเจตสิกประกอบ คือ

นัยที่ 1

สัพพจิตตสาธารณะ 7

10 มโนธาตุ 3 มีเจตสิกประกอบ คือ

อัญญสมานา 10 เว้น วิริยะ, ปิติ, ฉันทะ

10 อุเบกขาสันตีรณะ 2 มีเจตสิกประกอบ คือ

อัญญสมานา 10 (เว้นวิริยะ, ปิติ, ฉันทะ)

11 โสมนัสสันตีรณะ 1 มีเจตสิกประกอบ 11

อัญญสมานา 11 (เว้นฉันทะ,วิริยะ)

11 มโนทวาราวัชชนะจิต 1 มีเจตสิกประกอบคือ
อัญญสมานา 11 (เว้น ปิติ,ฉันทะ)

12

นัยที่ 4

หสิตุปาทจิต มีเจตสิกประกอบ 12 คือ

อัญญสมานา 12 (เว้น ฉันทะ)

กามาจรโสภณจิต มีสังคหะ 12 นัย

มหากุศล 4 นัย

นัยที่ 1

38 มหากุศลคู่ที่ 1 มีเจตสิกประกอบ 38 ดวง คือ

อัญญสมานา 13

โสภณเจตสิก 25

นัยที่ 2

37 มหากุศลคู่ที่ 2 มีเจตสิกประกอบ 37 ดวง คือ

อัญญสมานา 13

โสภณเจตสิก 24 ปัญญา 1

37 มหากุศลคู่ที่ 3 มีเจตสิกประกอบ 37 ดวง คือ

นัยที่ 3

อัญญสมานา 12 เว้นปิติ

โสภณเจตสิก 25

นัยที่ 4

36 มหากุศลคู่ที่ 4 มีเจตสิกประกอบ 36 ดวง คือ

อัญญสมานา 12 เว้นปิติ

โสภณเจตสิก 24 เว้นปัญญา

มหาวิบาก 4 นัย

นัยที่ 5

33 มหาวิบาก คู่ที่ 1 มีเจตสิกประกอบ 33 ดวงคือ

อัญญสมานา 13

โสภณเจตสิก 20 เว้นวิรตี 3, อัปปมัญญา 2

นัยที่ 6

32 มหาวิบากคู่ที่ 2 มีเจตสิกประกอบ 32 ดวงคือ

อัญญสมานา 13

โสภณเจตสิก 19 เว้น วิรตี 3, อัปปมัญญา 2 และปัญญา 1

นัยที่ 7

32 มหาวิบาก คู่ที่ 3 มีเจตสิกประกอบ 32 ดวงคือ

อัญญสมานา 12 เว้นปิติ

โสภณเจตสิก 20 เว้น วิรตี 3, อัปปมัญญา 2

นัยที่ 8

31 มหาวิบาก คู่ที่ 4 มีเจตสิกประกอบ 31 ดวงคือ

อัญญสมานา 12 เว้นปิติ

โสภณเจตสิก 19 เว้นวีรตี 3, อัปปมัญญา 2 และปัญญา 1

มหากิริยา 4 นัย

นัยที่ 9

35 มหากิริยาคู่ที่ 1 มีเจตสิกประกอบ 35 ดวง คือ

อัญญสมานา 13

โสภณเจตสิก 22 เว้นวิรตี 3

นัยที่ 10

34 มหากิริยาคุ่ที่ 2 มีเจตสิกประกอบ 34 ดวง คือ

อัญญสมานา 13

โสภณเจตสิก 21 เว้น วิรตี 3, ปัญญา 1

นัยที่ 11

34 มหากิริยาคู่ที่ 3 มีเจตสิกประกอบ 34 ดวง คือ

อัญญสมานา 12 เว้นปิติ

โสภณเจตสิก 22 เว้นวิรตี 3

นัยที่ 12

33 มหากิริยาคู่ที่ 4 มีเจตสิกประกอบ 33 ดวง คือ

อัญญสมานา 12 เว้นปิติ

โสภณเจตสิก 21 เว้นวีรตี 3,

มหัคคตจิต 27 มีสังคหนัย รวม 5 นัย

35 ปฐมฌาน 3 คือ กุศล 1 มีเจตสิกประกอบ 35 ดวง คือ

วิบาก 1 อัญญสมานา 13

กิริยา 1 โสภณเจตสิก 22 เว้น วิรตี 3

34 ทุติยฌาน 3 คือ กุศล 1 มีเจตสิกประกอบ 34 ดวง คือ วิบาก 1 อัญญสมานา 12 เว้น วิตก

กิริยา 1 โสภณเจตสิก 22 เว้น วิรตี 3

33 ตติยฌาน 3 คือ กุศล 1 มีเจตสิกประกอบ 33 ดวง คือ

วิบาก 1 อัญญสมานา 11 เว้น วิตก, วิจาร
กิริยา 1 โสภณเจตสิก 22 เว้น วิริตี 3

32 จตุตฌาน 3 คือกุศล 1 มีเจตสิกประกอบ 32 ดวง คือ

วิบาก 1 อัญญสมานา10 เว้นวิตก,วิจาร,ปิติ
กิริยา 1 โสภณเจตสิก 22 เว้น วิรตี 3

30 ปัญจมฌาน 3 และอรูปปาวจรจิต 12 คือ
กุศล 1 + อรูปกุศล 4 มีเจตสิกประกอบ 30 ดวง คือ

วิบาก 1 + อรูปวิบาก 4 อัญญสมานา10 เว้น วิตก, วิจาร, ปิติ
กิริยา 1 + อรูปกิริยา 4 โสภณเจตสิก 20 (เว้นวิรตี 3, อัปปมัญญา 2)

โลกุตตระจิต มีสังคหะ รวม 5 นัย

นัยที่ 1

36 ปฐมฌาณ 8 คือ มรรค 4 ผล 4
มีเจตสิกประกอบ 36 ดวง คือ

อัญญสมานา 13

โสภณเจตสิก 23 เว้น อัปปมัญญา 2

นัยที่ 2

35 ทุติยฌาณ 8 คือมรรค 4 ผล 4

มีเจตสิกประกอบ 35 ดวง คือ

อัญญสมานา 12 เว้น วิตก

โสภณเจตสิก 23 เว้น อัปปมัญญา 2

นัยที่ 3

34 ตติยฌาณ 8 คือ มรรค 4 ผล 4

มีเจตสิกประกอบ 34 ดวง คือ

อัญญสมานา 11 เว้น วิตก, วิจาร, ปิติ

โสภณเจตสิก 23 เว้น อัปปมัญญา 2

นัยที่ 4

33 จตุตถฌาณ 8 คือมรรค 4 ผล 4

มีเจตสิกประกอบ 33 ดวง คือ

อัญญสมานา 10 เว้น วิตก, วิจาร, ปิติ

โสภณเจตสิก 23 เว้น อัปปมัญญา 2

นัยที่ 5

33 ปัญจมฌาณ 8 คือมรรค 4 ผล 4

มีเจตสิกประกอบ 33 ดวง คือ

อัญญสมานา 10 เว้น วิตก, วิจาร, ปิติ

โสภณเจตสิก 23 เว้น อัปปมัญญา 2

ในโลกุตตระสังคหะนี้ เว้นอัปปมัญญา 2 เพราะไม่เอาสัตว์เป็นอารมณ์