วิถีจิต ตามภูมิ

 

                        วิถีจิตแห่งสัตว์ทั้งหลาย  ย่อมบังเกิดขึ้นได้ตามสมควรแก่สัตว์ในภูมิหนึ่งๆ

            ภูมิในที่นี้หมายถึง ฐานภูมิ อันเป็นที่อยู่ของหมู่สัตว์  จำแนกไว้  ๓  ภูมิ  คือ

            กามภูมิ รูปภูมิและอรูปภูมิ  ซึ่งเมื่อสงเคราะห์ภูมิตามประเภทแห่งสัตว์  ๓๑  ภูมิ

            ได้แก่  กามภูมิ  ๑๑รูปภูมิ ๑๖และอรูปภูมิ

                        กามภูมิ           ย่อมมีวิถีจิต   ๘๐      ดวง

                        รูปภูมิ             ย่อมมีวิถีจิต   ๖๔      ดวง

                        อรูปภูมิ           ย่อมมีวิถีจิต   ๔๒     ดวง

            *ส่วนมหัคคตวิบากจิต  ๙  ดวง  ย่อมเกิดไม่ได้ในวิถีทุกภูมิ  เพราะเป็นวิถีวิมุตตจิต

 

กามภูมิ  ๑๑
 

มีวิถีจิตเกิดได้     ๘๐  ดวง คือ

 มีวิถีจิตเกิดไม่ได้     ๙   ดวง  คือ

อกุศลจิต     ๑๒    ดวง
อเหตุกจิต      ๑๘    ดวง
กามาวจรโสภณจิต
    ๒๔  ดวง
มหัคคตกุศลจิต
   ๙   ดวง
มหัคคตกิริยาจิต
     ๙   ดวง
โลกุตตรจิต
         ๘   ดวง


มหัคคตวิบากจิต
     ๙   ดวง

 

 

                     

           

รูปภูมิ  ๑๕ (เว้นอสัญญสัตตภูมิ)

 

มีวิถีจิตเกิดได้     ๖๔  ดวง คือ มีวิถีจิตเกิดไม่ได้     ๒๕   ดวง  คือ

โลภมูลจิต                         ๘   ดวง
โมหมูลจิต                        ๒   ดวง
อเหตุกจิต
                      ๑๒   ดวง
มหากุศลจิต                      ๘   ดวง
มหากิริยาจิต                     ๘   ดวง
มหัคคตกุศลจิต
                ๙   ดวงมหัคคตกิริยาจิต            ๙   ดวง
โลกุตตรจิต                       ๘   ดวง


โทสมูลจิต
                    ๒   ดวง
ฆาน, ชิวหา, กายวิญญาณ   ดวง   มหาวิบากจิต            ๘   ดวง
มหัคคตวิบากจิต
      ๙   ดวง

 

                

อรูปภูมิ  ๔

 

มีวิถีจิตเกิดได้     ๔๒  ดวง คือ มีวิถีจิตเกิดไม่ได้     ๔๗   ดวง  คือ

โลภมูลจิต                      ๘    ดวง 
โมหมูลจิต                     ๒    ดวง
มโนทวาราวัชชนจิต
      ๑   ดวง
มหากุศลจิต                    ๘   ดวง
มหากิริยาจิต                   ๘   ดวง
อรูปาวจรกุศลจิต         ๔  ดวง
อรูปาวจรกิริยาจิต         ๔   ดวง
โลกุตตรจิต
                ๗    ดวง


โทสมูลจิต
               ๒     ดวง
อเหตุกจิต
              ๑๗     ดวง
มหาวิบากจิต
            ๘    ดวง
รูปาวจรจิต
             ๑๕    ดวง
อรูปาวจรวิบากจิต
   ๔    ดวงโสดาปัตติมรรคจิต  ๑    ดวง


 

                        * ในอสัญญสัตตภูมิ ไม่มีวิถีเลย  เพราะในภูมินั้นมีแต่รูปธรรมอย่างเดียว