ปริจเฉทที่ ๔ วิถีสังคหวิภาค

หน้าที่ : 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50
51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75
76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 ค้นหาหัวข้อธรรม

ในมัคควิถี ไม่ว่าจะเป็น มันทบุคคล(ผู้รู้ช้า) หรือติกขบุคคล(ผู้รู้เร็ว) มัคคจิต ก็เกิดขณะเดียวเท่านั้น

          มันทบุคคล อนุโลมญาณ เกิด ๓ ขณะ, โคตรภูญาณเกิด ๑ ขณะ, มัคคญาณ เกิด ๑ ขณะ, ผลญาณ เกิด ๒ ขณะ รวมเป็นชวนะ ๗ ขณะ

                   อนุโลมญาณ               มัคคญาณ

          น  ท  มโน  บริ  อุป  อนุ  โค  มัคค   ผล  ผล

                   โคตรภูญาณ               ผลญาณ

          ติกขบุคคล อนุโลมญาณ เกิด ๒ ขณะ, โคตรภูญาณเกิด ๑ ขณะ, มัคคญาณ เกิด ๑ ขณะ, ผลญาณ เกิด ๓ ขณะ รวมชวนะ ๗ ขณะ เหมือนกัน

                   อนุโลมญาณ               มัคคญาณ

          น  ท  มโน   อุป   อนุ   โค   มัคค     ผล   ผล   ผล    ภ

                   โคตรภูญาณ               ผลญาณ

          วิถีจิตของพระโสดาบัน                   ที่บรรลุ สกทาคามี           มัคค - ผล       ก็ดี

          วิถีจิตของพระสกทาคามี          ที่บรรลุ อานาคามี           มัคค - ผล       ก็ดี

          วิถีจิตของพระอนาคามี          ที่บรรลุ อรหัตต   มัคค - ผล       ก็ดี

          มีวิถีจิต คือ มัคควิถีอย่างเดียวกับที่ได้แสดงมาแล้วนี้ ส่วนโคตรภู นั้น ไม่เรียกว่า โคตรภู แต่เรียกว่า โวทาน

          ในมัคควิถี คำว่า โคตรภู หมายความว่า ตัดจากโคตรปุถุชนเป็นโคตรอริยะ กล่าวคือ ตัดจากโคตรชนที่หนาแน่นไปด้วยกิเลส เป็นโคตรชนที่ห่างไกลจากกิเลส

          ส่วนคำว่า โวทาน แปลว่า ธรรมขาว หมายความว่า พระสกทาคามี มีธรรม ที่ขาวกว่า สะอาดกว่า พระโสดาบัน, พระอนาคามี ก็มีธรรมที่ขาวยิ่งกว่า สะอาด ยิ่งกว่า พระสกทาคามี, สำหรับพระอรหันต์ นั้นเป็นผู้ที่ขาวสะอาด บริสุทธิ์หมดจด ด้วยประการทั้งปวง

จัดทำโดย มูลนิธิอภิธรรมมูลนิธิ