พระอภิธรรมออนไลน์...

ปริจเฉทที่ ๓ ปกิณณกสังคหวิภาค

กราบขอบคุณ รูปภาพจากเว็บทัวร์ไทย www.tourthai.com ขอให้เจริญรุ่งเรืองยิ่ง ๆ ขึ้นไปเทอญ...

เวทนากับเจตสิก

เวทนาเจตสิก มีการแสดงเป็น ๒ นัย คือ

ก. แสดงว่า เวทนาใดเกิดกับเจตสิกอะไรได้บ้าง

ข. แสดงว่า เจตสิกใดเกิดกับเวทนาอะไรได้บ้าง

ก. เวทนาเกิดกับเจตสิก

สุขเวทนา เกิดได้กับ สัพพจิตตสาธารณเจตสิก ๖ (เว้นเวทนาเจตสิก)

ทุกขเวทนา เกิดได้กับ สัพพจิตตสาธารณเจตสิก ๖ (เว้นเวทนาเจตสิก)

โสมนัสเวทนา เกิดได้กับเจตสิก ๔๖ ดวงคือ อัญญสมานาเจตสิก ๑๒ (เว้นเวทนา เจตสิก) อกุสลเจตสิก ๑๐ (เว้นโทจตุกะ ๔ วิจิกิจฉาเจตสิก ๑) โสภณ เจตสิก ๒๕

โทมนัสเวทนา เกิดได้กับเจตสิก ๒๑ ดวง คือ อัญญสมานาเจตสิก ๑๑ (เว้น เวทนาปิติ) อกุสลเจตสิก ๑๐ (เว้นโลติกะ ๓ วิจิกิจฉาเจตสิก ๑)

อุเบกขาเวทนา เกิดได้กับเจตสิก ๔๖ ดวง คือ อัญญสมานาเจตสิก ๑๑ (เว้น เวทนาปิติ) อกุสลเจตสิก ๑๐ (เว้นโทจตุกะ ๔) โสภณเจตสิก ๒๕

ข. เจตสิกที่เกิดพร้อมกับเวทนา กราบขอบคุณ รูปภาพจากเว็บทัวร์ไทย www.tourthai.com ขอให้เจริญรุ่งเรืองยิ่ง ๆ ขึ้นไปเทอญ...

๑. เจตสิกที่เกิดพร้อมกับเวทนาอย่างเดียว มี ๖ ดวง คือ

โทจตุกเจตสิก ๔ เกิดพร้อมกับ โทมนัสเวทนา อย่างเดียว

ปิติเจตสิก ๑ เกิดพร้อมกับ โสมนัสเวทนา อย่างเดียว

วิจิกิจฉาเจตสิก ๑ เกิดพร้อมกับ อุเบกขาเวทนา

๒. เจตสิกที่เกิดพร้อมกับ เวทนา ๒ มี ๒๘ ดวง คือ

โลติกเจตสิก ๓ เกิดพร้อมกับโสมนัสเวทนาก็ได้ อุเบกขาเวทนาก็ได้

โสภณเจตสิก ๒๕ เกิดพร้อมกับโสมนัสเวทนาก็ได้ อุเบกขาเวทนาก็ได้

๓. เจตสิกที่เกิดพร้อมกับ เวทนา ๓ มี ๑๑ ดวง คือ

โมจตุกเจตสิก ๔

ถีนมิทธเจตสิก ๒

วิตกเจตสิก ๑

วิจารเจตสิก ๑ เจตสิก ๑๑ ดวงนี้ เกิดพร้อมกับโสมนัสเวทนา

อธิโมกขเจตสิก ๑ โทมนัสเวทนา หรืออุเบกขาเวทนาอย่างใดก็ได้

วิริยเจตสิก ๑

ฉันทเจตสิก ๑

๔. เจตสิกที่เกิดพร้อมกับเวทนา ๕ มี ๖ ดวงคือ สัพพจิตตสาธารณเจตสิก ๖ (เว้นเวทนาเจตสิก)

๕. เจตสิกที่ไม่เกิดพร้อมกับเวทนา มี ๑ ดวง คือ เวทนาเจตสิก