วิญญาณธาตุ

       ในวัตถุสังคหะนี้ ได้กล่าวถึง วิญญาณธาตุ คือ ธาตุรู้ด้วย ในจำนวนจิตทั้ง หมด ๘๙ ดวง เมื่อจัดโดยความเป็นธาตุก็ได้ วิญญาณธาตุ ๗ คือ

       ๑. จักขุวิญญาณจิต   ๒ ดวง เป็น    จักขุวิญญาณธาตุ

       ๒. โสตวิญญาณจิต   ๒ ดวง    เป็น โสตวิญญาณธาตุ

       ๓. ฆานวิญญาณจิต   ๒ ดวง เป็น    ฆานวิญญาณธาตุ    ทั้ง ๕ นี้มีชื่อรวมเรียก

       ๔. ชิวหาวิญญาณจิต ๒ ดวง เป็น     ชิวหาวิญญาณธาตุ   ว่าวิญญาณธาตุ ๕

       ๕. กายวิญญาณจิต   ๒ ดวง เป็น    กายวิญญาณธาตุ    หรือ ปัญจวิญญาณธาตุ

       ๖. ปัญจทวาราวัชชนจิต    ๑   

                                       รวม ๓ ดวง เป็น มโนธาตุ

           สัมปฏิจฉันนจิต        ๒

       ๗. จิตที่เหลืออีก ๗๖ ดวง   เป็น มโนวิญญาณธาตุ

จัดทำโดย มูลนิธิอภิธรรมมูลนิธิ