๒. อุปถัมภกกรรม

อุปถัมภกกรรม คำบาลีว่า อุปัตถัมภกกัมม เป็นกรรมที่มีหน้าที่อุดหนุน หรือ ส่งเสริมกุสลกรรม และอกุสลกรรม

การอุดหนุน ส่งเสริมนั้น อุดหนุนส่งเสริมทั้งในทางดี และทางชั่ว กล่าวคือ ในทางดีก็ส่งเสริมให้กุสลกรรมส่งผลให้ดียิ่งขึ้น ในทางชั่วก็ส่งเสริมให้อกุสลกรรม ส่งผลให้เลวร้ายต่ำทรามมากลง

อุปถัมภกกรรมนี้ มีอัตถาธิบายอย่างพิศดารมากมาย แต่พอสรุปได้เป็น ๓ ประการ คือ

(ก) ช่วยอุดหนุนส่งเสริมชนกกรรมที่ยังไม่มีโอกาสให้ผล ให้มีโอกาสส่งผล

(ข) ช่วยอุดหนุนส่งเสริมชนกกรรมที่กำลังให้ผลอยู่นั้น ให้มีกำลังในการให้   ผลนั้นยิ่งขึ้น

(ค) ช่วยอุดหนุนรูปนามที่เป็นวิบากของชนกกรรมให้เจริญ และตั้งอยู่ได้นาน

อุปถัมภกกรรมที่มีหน้าที่อุดหนุนส่งเสริมนี้ ได้แก่ อกุสลกรรม ๑๒ และ มหากุสลกรรม ๘ เท่านั้น

สำหรับมหัคคตกุสลกรรม ๙ นั้น มีหน้าที่เป็นชนกกรรมนำให้ปฏิสนธิเป็น พรหม บุคคลในพรหมภูมิแต่อย่างเดียวเท่านั้น ไม่มีหน้าที่อุปถัมภ์ คือ อุดหนุน ส่งเสริมกรรมอื่น ๆ แต่อย่างใดเลย เมื่อมหัคคตกุสลกรรม ๙ ไม่มีโอกาสได้ส่งผล ให้ปฏิสนธิแล้ว ก็เป็นอโหสิกรรมไป ไม่มีฐานะที่จะเป็นอุปถัมภกกรรมได้

จัดทำโดย มูลนิธิอภิธรรมมูลนิธิ