๔. อุปฆาตกกรรม

อุปฆาตกกรรม เป็นกรรมที่มีหน้าที่ตัดรอนกรรมอื่น ๆ และวิบากของกรรม อื่นนั้นให้สิ้นลง เป็นการตัดให้ขาดสะบั้นไปเลย

การตัดรอนของอุปฆาตกกรรม เมื่อสรุปแล้วก็มี ๔ ประการ คือ

 (ก) กุสลอุปฆาตกกรรม ตัดรอนกุสลชนกกรรม และรูปนามที่เป็นกุสลวิบาก เช่น ผู้เจริญสมถภาวนาจนถึงรูปาวจรปัญจมฌานกุสล เมื่อตายไปก็ไปบังเกิดเป็น จตุตถฌานพรหมตัดรอนไม่ให้ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน มีโอกาสให้ ผล เป็นต้น

(ข) กุสลอุปฆาตกกรรม ตัดรอนอกุสลชนกกรรม และรูปนามที่เป็นอกุสล วิบาก เช่น พระองคุลิมาล ฆ่าคนเป็นจำนวนมากมาย น่าที่จะต้องตกนรกแน่นอน แต่เมื่อได้กลับใจมาเจริญภาวนาจนถึงอรหัตตมัคค อรหัตตผล ด้วยอำนาจเพียงโสดา ปัตติมัคคจิต ก็เป็นกุสลอุปฆาตกกรรม ตัดรอนอกุสลชนกกรรมเหล่านั้นได้หมดสิ้น ไม่ให้มีโอกาสได้ส่งผลให้ไปตกนรกได้ตลอดไปเลย เป็นต้น

(ค) อกุสลอุปฆาตกกรรม ตัดรอนอกุสลกรรมชนกกรรม และรูปนามที่เป็น อกุสลวิบาก ตัวอย่างเช่น เกิดเป็นสุนัข ซึ่งเป็นอกุสลวิบากแล้วยังกลับมาถูกรถทับ ตายอีก การถูกรถทับก็เป็นอกุสลกรรมที่ตามมาทัน โดยทำหน้าที่เป็นอุปฆาตกกรรม ทำให้รูปนามขาดสะบั้นไปเลย

(ง) อกุสลอุปฆาตกกรรม ตัดรอนกุสลชนกกรรม และรูปนามที่เป็นกุสล วิบาก เช่น พระเทวทัตเป็นผู้ที่ได้ฌานอภิญญา แต่ต่อมาได้กระทำโลหิตุปปาท และ สังฆเภทกกรรมอีกด้วยอันเป็นอนันตริยกรรม ดังนั้นอนันตริยกรรมจึงเป็นอุปฆาตก กรรมตัดรอนมหัคคตกุสลกรรมเสียสิ้นเชิง จนต้องไปเกิดในนรก ดังนี้เป็นต้น

อุปฆาตกกรรม อันมีหน้าที่ตัดรอนกรรมอื่น ๆ ให้ขาดสะบั้นไปนั้น ก็ได้แก่ อกุสลกรรม ๑๒ และ กุสลกรรมทั้ง ๒๑

จัดทำโดย มูลนิธิอภิธรรมมูลนิธิ