พระอภิธรรมออนไลน์...

ปริจเฉทที่ ๖ รูปสังคหวิภาค

๒๘. อนิจจตารูป

อนิจจตารูป คือ รูปที่ดับไป หรือรูปที่หมดไปของนิปผันนรูป

ความดับของนิปผันนรูป ชื่อว่า อนิจจตา

อนิจจตารูป มีลักขณาทิจตุกะ ดังนี้

ปริเภท ลกฺขณา มีการเสื่อม เป็นลักษณะ

สํสีทน รสา มีการจมดิ่ง เป็นกิจ

ขยวย ปจฺจุปฏฺฐานา มีการสูญหาย เป็นผล

ปริภิชฺชมานรูป ปทฏฺฐานา มีรูปที่แตกดับ เป็นเหตุใกล้

อุปจยรูป คือ รูปที่เกิดขึ้นเป็นขณะแรก หรือ การสั่งสมรูปเป็นปฐมใน ปฏิสนธิกาล

สันตติรูป คือ รูปที่เจริญหรือขยายตัว เป็นการสืบต่อแห่งรูป

รูปทั้ง ๒ คือ อุปจยรูป และสันตติรูปนี้ มีชื่ออีกนัยหนึ่งว่า ชาติรูป หรือ อุปปาทะรูป

ชรตารูป คือ รูปที่เสื่อม ทรุดโทรม คร่ำคร่าแก่ มีชื่ออีกนัยหนึ่งว่า ชรารูป หรือ ฐีติรูป

อนิจจตารูป คือ รูปที่แตกดับสูญสิ้นไป มีชื่ออีกนัยหนึ่งว่า มรณรูป หรือ ภังครูป